လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်များ (FTAs) သည် ထိုင်းနိုင်ငံကို အရှေ့တောင်အာရှတွင် စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန် အများဆုံး တင်ပို့သည့်နိုင်ငံ ဖြစ်လာစေပြီး ကမ္ဘာ ပေါ်တွင် အဋ္ဌမမြောက်အကြီးဆုံး တင်ပို့သူဖြစ်လာကြောင်း ကုန်သွယ်မှုညှိနှိုင်းရေးဦးစီးဌာနမှ သိရှိရ ပါသည်။

နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှု တင်းမာမှုများနှင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး မရေရာမှုများကြောင့် ပြည်ပ ဈေးကွက်များမှ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်လာချိန်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လယ်ယာပို့ကုန်များသည် မြင့်မားသော တိုးတက်မှုအလားအလာများ ရှိနေသေးကြောင်း အဆိုပါဌာန၏ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Chotima Iemsawasdikul က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

၂၀၂၄  ခုနှစ် ပထမ (၈) လ တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လယ်ယာထွက်ကုန် တင်ပို့မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၁၉.၈) ဘီလီယံရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် (၈%) တိုးလာခဲ့ပါသည်။

FTA မိတ်ဖက်နိုင်ငံများသို့ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လယ်ယာထွက်ကုန် တင်ပို့မှုပမာဏသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၁၃.၇)ဘီလီယံရှိပြီး၊ နိုင်ငံ၏ စုစုပေါင်း လယ်ယာထွက်ကုန် တင်ပို့မှု၏ (၆၉%) ဖြစ်သည်။ အဓိက တင်သွင်းသည့် နိုင်ငံများမှာ တရုတ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးရေးပို့ကုန် အားလုံး၏ (၃၁%) ရှိပြီး၊ အာဆီယံ (၁၅%)၊ ဂျပန် (၁၁%)နှင့် တောင်ကိုရီးယား (၃%) အသီးသီး ဖြစ်ကြ ပါသည်။

သိသာထင်ရှားသည့် တိုးတက်မှုနှုန်းရှိသော စျေးကွက်များတွင် အာဆီယံ(၃၉%)၊ အိန္ဒိယ (၃၄%)၊ သြစတေးလျ(၂၃%)၊ စင်ကာပူ(၁၀%)၊ တောင်ကိုရီးယား(၉%)နှင့် ဂျပန်(၇%)တို့ ပါဝင်သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် FTA မိတ်ဖက်နိုင်ငံများသို့ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လယ်ယာထွက်ကုန် တင်ပို့မှု တန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၁.၇)ဘီလီယံ ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခင်လကထက် (၉%) မြင့်တက် လာခဲ့ပါသည်။

ယခုလအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်း လယ်ယာထွက်ကုန် တင်ပို့မှု (၅)ခုသည် ကမ္ဘာ့ ဈေးကွက်တွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး  ဒေါ်လာ (၆၀၄)သန်း (+၂၁%) တန်ဖိုးရှိသော သစ်သီးများနှင့်

အေးခဲထားသော အသီးများ၊  ဒေါ်လာ (၅၆၂) သန်း (+၄၁%) တန်ဖိုးရှိသော ဆန်၊ ဒေါ်လာ (၄၉၇) သန်း (+၉ %) တန်ဖိုးရှိသော သဘာဝရော်ဘာ၊ ဒေါ်လာ (၃၉၂) (+၆%) တန်ဖိုးရှိ အေးခဲအသားနှင့် ပြုပြင်စီမံထားသောကြက်သား နှင့် ဒေါ်လာ (၂၆၀)သန်း (+ ၂%) တန်ဖိုးရှိ ပီလောပီနံ ထုတ်ကုန်များ ပါဝင်ပါသည်။ 

FTA အထူးအခွင့်အရေးများကို အသုံးချခြင်းဖြင့် ထိုင်းလုပ်ငန်းရှင်များသည် ၎င်းတို့၏ ပို့ကုန်ကို တိုးချဲ့နိုင်သည်ဟု အဆိုပါဌာနက မှတ်ချက်ပြုပါသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် ယခင်နှစ် နှစ်အစပိုင်းတွင် စတင်အသက်ဝင်ခဲ့သော ဒေသတွင်း ဘက်စုံ စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း (၁၈) နိုင်ငံနှင့် FTA (၁၄) ခုရှိပါသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှ တင်သွင်းသော ထုတ်ကုန်အများစုဖြစ်သည့် သဘာဝရော်ဘာ (တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယမှလွဲ၍) ၊ ပီလောပီနံထွက်ကုန်များ ( ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့် အိန္ဒိယမှလွဲ၍)၊ ပြုပြင် စီမံထားသော ကြက်သား (ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ချီလီနှင့် ပီရူး တို့မှ လွဲ၍)၊ အအေးခံနှင့် အေးခဲသီးနှံ (ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အိန္ဒိယ၊ ဗီယက်နမ်၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် လာအိုတို့မှ လွဲ၍) များအပေါ် ကုန်သွယ်စည်းကြပ်မှုသည် သက်ညှာလျှော့ပေါ့ကြောင်း (၂၈. ၁၀. ၂၀၂၄)ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်သည့် www.bangkokpost.com သတင်းအရသိရှိရပါသည်။

Source https://www.bangkokpost.com/business/general/2891261/farm-exports-surge-amid-free-trade-deals

တင်ပြသူ ဒေါ်လင်းလဲ့ရည်အောင်၊ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန

ရက်စွဲ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၆ ) ရက်

တည်းဖြတ်သူ ဦးသောင်းထိန်၊ လ/ထညွှန်ကြားရေးမှူး၊ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန